Thursday, September 9, 2010

Հայ-հայերեն կամ ղարաբաղերեն-հայերեն բառարան

Այսօրվանից բացում ենք ղարաբաղերեն-հայերեն բառարանը: Այն կօգնի սովորել եւս մեկ լեզու:) Բառարանը կհեշտացնի ղարաբաղցիների բարբառը հասկանալն ու ղարաբաղցիների հետ իրենց իսկ լեզվով շփվելը:

Ես սկսում եմ ու ակնկալում ձեզնից թարմացումներ: Փորձեք ավելացնել նոր բառեր:

Սկսեմ շատերիս արդեն հայտնի բառով:

մըկըլմանդիլ-սարդոստայն
ըլբաստրակ-նապաստակ
զերթուն-արթուն

զուրթնանալ-արթնանալ
քշերավ-վաղ առավոտյան
կլոխ-գլուխ
անջուկ-ականջ
կեռեք-ատամ
տմտեմուկ-լինդ
պերան-բերան
աշկ-աչք
օնք-ունք
ծերք-ձեռք
վենը-ոտ
վընաման-ոտնաման
կըլըկոնձի-գլուխկոնծի
մհասուր-մասուր
ղըզղան-ղազան
դըրբըզա-դարպաս
շեն-գյուղ
օխծը-օձ
մոկուն-մուկ
ծուկուն-ձուկ
յուղուծու-ձվածեղ
ծըմեռնը-ձմեռ
ամեռնը-ամառ
ճոտ-ճուտ
ղազ-սագ
վերցակ-աքլոր
շոք-հով
ցորտցորտ-սառը
կածկած-շատ տաք
թքուչի-գոլ
փլիքյան-աստիճան /սանդուղք/
քաչալ-ճաղատ
ճաղար-կապուտաչյա
լղար-նիհար
ամի-հորեղբայր
հաքու-հորաքույր
դայի-քեռի
տաքիր-ամուսնու եղբայր
քենի-տիկնոջ քույր
հաներ-աներ
զեմքուչ-զոքանչ
սկեսուր-կիսուր
պատրոն-կեսրայր
բաջանաղ-տիկնոջ քրոջ ամուսին
ծմակ-անտառ
հըղեց-ճանապարհ
թոռ-անձրեւ


շարունակելի...

25 comments:

  1. ղըզղան-ղազան))))

    ..Ո՞վ կսպասեր

    ReplyDelete
  2. էլի հիշեցի

    թմաշա անել-նայել, դիտել
    հմանչիլ-ամաչել
    համոթ-ամոթ
    կզնվել-ջղայնանալ
    վըղ-հող
    փիյադա կամ վենավ-ոտով /քայլելու մասին է խոսքը/

    ReplyDelete
  3. Փլավքամիչ -- մակառոնաձերժածել-ատպուսկածել

    ReplyDelete
  4. Իրիքնակ - Արեւ

    Գիրգյամոտ - Շաբաթ

    Հանգուհունգ - Մինչեւ

    Բեջիթ անել - Շուտ անել

    Կանուխ - Շուտ

    Կընդըկաթյուկ - մեկ-մեկ

    Քյուհնավետ - հնահոտ...

    Յըղեցի - Եկեղեցի

    Կիրիզմատոն, Հանգիստարան - Գերեզմանոց

    Ծյոր - Ձոր

    Խըբըրբիզա – Լրատու

    Քըթըփըթի – Քչփչոց (Tweeter Էլի:)

    Մսլըհաթ – Պայմանավորվածություն

    Քաթ անել – Զրուցել (Հադրութ)

    ReplyDelete
  5. Հադրութ!

    Ահետ - այսուհետ

    Քիս ըս - գնում ես

    Կյաս ըս - գալիս ես

    Թխես ըս - խփում ես

    Ես քեզ սիրիս ըմ - ես քեզ սիրում եմ

    Հըվըտա՞ս չըս - չե՞ս հավատում

    Ուրուգյու տյուս կկյաս միկա քաթ անինք - Իրիկունը դուրս կգաս մի քիչ զրուցենք

    Էս փողն հինչքան հշվիս ըմ, իվլընաս չի - այս փողն որքան հաշվում չի ավելանում

    Խնգարում եք, բլոգումս պեն ըմ կիրիս - Մի խանգարեք բլոգում գրառում եմ անում

    Գուգլում հինչ ման ըս կյաս ճըրես ըս - Գուգլում ինչ փնտրում գտնում ես

    ReplyDelete
  6. Մարտակերտ!

    Մհենգյաս ետ, - այսուհետ

    Քինամ ըմ - գնում ես

    Կյամ ըմ - գալիս ես

    Թխում ըմ - խփում ես

    Ես քե սիր ըմ - ես քեզ սիրում եմ

    Հըվա՞տըմ չըս - չե՞ս հավատում

    Ուրուգյու տյուս կկյաս մըխրե զրուց անենք - Իրիկունը դուրս կգաս մի քիչ զրուցենք

    Էս փողը վերչքունք հըմբար ըմ, իվլընաըմ չի - այս փողն որքան հաշվում չի ավելանում

    Խնգարե միք բլոգ ու կիրում - Մի խանգարեք բլոգում գրառում եմ անում

    Գուգլում հինչու ման ըս կյամ քթանըմ ըս - Գուգլում ինչ փնտրում գտնում ես

    ReplyDelete
  7. Մարութ կներես, բայց մեկ ուղղում պետք է անեմ`
    աքա-հորաքույր
    բիբի-մորաքույր
    ջնղներ-ուսեր
    յուղուծու-ձվաձեղ
    բաբաթ-նորմալ
    միսիրի-հնդկահավ
    համամ-բաղնիք
    դբներ-կրունկ
    օնջ-ժանգ...............Ճ

    ReplyDelete
  8. տկողեն-պնդուկ
    ճղոպուր-ընկույզ
    գյավալ-դամբուլ
    շավթալ-դեղձ
    բրանի-կարկաժ-բուբուլ-դդում
    վերցակ-աքլոր
    պրտտուս-թառս ու շիտակ

    ReplyDelete
  9. Re: Anushka

    >>Մարութ կներես, բայց մեկ ուղղում պետք է անեմ:

    Բա որն էր ուղղումը??? Ուղղու՞մ, թե... :Ճ

    ReplyDelete
  10. Թարմացում

    ճեղնը-ճյուղ
    տակռե-արմատ
    տիրեւ-տերեւ
    կենգատ անել-բամբասել
    թարիփ անել-գովել
    լաց ինիլ-լացել
    ուրխանալ-ուրախանալ
    գիդումչում-չգիտեմ
    գիդումում-գիտեմ
    եշիլ-նայել
    սկանալ-լսել
    սրկեվուլ-սերկեւիլ
    խոխա-երեխա
    հլեվուր-ալեւոր
    կուճիր-պստիկ
    դեդո-պապիկ
    բաբո-տատիկ
    կնեգ-կին
    քթոլ-գթան
    տենակ-դանակ
    տոռնը, մղակ-դուռ
    շաղվել-սխալվել,մոլորվել
    տըռնըտոռնը ընգել-դռնեդուռ ընկնել
    կուլ-գայլ
    չաղալ-շնագայլ
    պրինձ-բրինձ
    խասյաթ-բնավորություն
    մխիլա-շատ
    մինխրեգ,պատառ,միկա-քիչ
    մթեն-մութ
    ցիրեկ-ցերեկ
    սողան-սոխ
    կնանչի-կանաչի
    մհենգ-հիմա
    կըզնըվցընել-ջղայնացնել
    մինը-մեկը
    դըրդըհան-կիսվել,դարդ պատմել
    կեշ-գեշ
    մաշված-նիհար
    սաղ-առողջ
    պար կյալ-պարել
    եր կենալ-վեր կենալ
    քինալ-գնալ
    կյալ-գալ
    ճարել-գտնել
    շըրըշուղ անել-փնտրել, հարցուփորձ անել
    ման կյալ- եւ քայլել, եւ փնտրել
    տըմանալ-դիմանալ
    տմացկուն-դիմացկուն
    սանդր-սանր
    ղեյնը-եղունգ
    պոկ-վիզ
    տափ-գետին
    ճուր-ջուր
    քյոմագ-օգնություն
    քյոմագ անել-օգնել
    դոխտուր-բժիշկ
    մագազինչիկ /սա միայն Ղարաբաղում կարող է լինել/- խանութի վաճառող
    ղըլմըղալ-աղմուկ
    պարիկամ-բարելամ
    հըրսանեք-հարսանիք
    պելի-քավոր
    պիլակեն-քավորակին
    հըրթնաքուր-հարսնաքույր
    ախպեր-եղբայր
    ըխպրակեն-եղբոր կին
    հընըրտղա-աներձագ
    փիչ-վառարան
    թուրուն-թոնիր
    կինի-գինի
    թոթ-թութ
    հուն-հոն
    սհաթ-ժամացույց
    ըրմակեն, սերուն-կարգին

    շարունակելի...

    ReplyDelete
  11. լյուսնինգա-լուսին
    դյուզ-ճիշտ
    վախտ-ժամանակ
    կեց տալ-հագցնել
    ղարկել-ուղարկել
    հիշտ-հեշտ
    մհենգի-հենց նոր
    սորե-այսօր
    երեգի-երեկ
    մին-մեկ
    իրեք-երեք
    հենգ-հինգ
    օխտը-յոթ
    օթ-ութ
    օղտը-ուղտ
    սոտ-սուտ
    ստի-այսպիսի
    ընդի-այնպիսի
    լհանդի-հենց այնպես
    հինգիդամ-ինչ իմանամ
    հընգեր-ընկեր
    պահունցանիմ-ինչ անեմ
    հինչ-ինչ
    հունց-ոնց
    հուր-ում
    հու-ով
    յեր օնել-վերցնել

    շարունակելի...

    ReplyDelete
  12. տուս-դուրս
    տուսուտոռնը-ներսուդուրս
    հետան-ետեւից
    քամակ-ետ
    նհետ-հետ
    վեր-որ

    ReplyDelete
  13. vanmarut -----ուղղումը հաքու-ին էր վերաբերում,,,,,,Ղարաբաղւմ աքա-հորաքույր

    ReplyDelete
  14. փադ-փայտ
    մաշառ-սղոց
    մղակ-դուռ
    հափուռ-բուռ
    տուսուտոռնը-ներս ու դուրս
    սկի-ոչինչ
    ղատումը-մեկ-մեկ, ոչ հաճախ
    վեչինչ-ոչինչ
    պըրտող-պղտոր
    կյարմուր-կարմիր
    սիպտակ-սպիտակ
    կյապուտ-կապույտ
    ամալ չի կյամ-չի ստացվում
    ամալ ա կյամ-ստացվում է
    մինակ-մենակ
    դինջանալ-հանգստանալ

    ReplyDelete
  15. Շատ լավ է, շատ հետաքրքիր է կարդալ։ Բառերի վերարտադրման համար շատ կարևոր է նաև շեշտավորումը․․․Զանգեզուրի ու Ղարաբաղի բառբառներում շեշտը հիմնականում ընկնում է նախավերջին վանկի վրա։ Պապն ու տատս Կապանից են, ահա մի քանի բառ իրենց բառարանից․

    հունց - ինչպես
    հունցու՛ս -- ինչպես ես
    շտեղ -- որտեղ
    կյալ, քինալ -- գալ, գնալ
    շտեղն ըս կյամ -- որտեղից ես գալիս
    շտեղն ըս քի՛նում -- ուր ես գնում
    գյու՛դըմ չըմ -- չգիտեմ
    հլիվոր -- ալևոր, ծերունի
    «արջը անտա՛ռումը կաշին մի ծղատի» -- «արջը դեռ անտառում մորթին մի սկսիր բաժանել»
    կյանք -- աշխարհ
    տի -- դա
    «բալքի դյու՛զն ալ տի՛ ա» -- «կյանքի ճիշտն էլ այդ է»
    խոխա -- երեխա
    լոխ -- բոլոր
    բարլիս -- բարի լույս
    պիրել ա, պիրան, պիճուր -- բերել է, բերան, փոքր
    «նեվերայատնի պյան ա» -- անհավատալի բան է :))

    ReplyDelete
    Replies
    1. <> - Երեւի ճիշտն էլ այդ է, ոչ թե կյանքի ճիշտը...:)

      Delete
  16. հնդրել - մաքրել, ջոկել
    դուդուլ - պոզ

    ReplyDelete
  17. խաթանբիբի - խխունջ /Բերդաշեն/
    անախաթու/ալախաթու/ - խխունջ /Ստեփանակերտ/

    ReplyDelete
  18. կարկաժը լափուչ անել
    սուրբաստվածը կտրալա
    կիրի կյա
    կցուխուր
    լըկերթնը
    նյափաս քաշի
    մաքթյաբը թմամալա
    կաթյուկ տալ
    վըրցըկեզյար
    վըրցըպուպուլ
    (մին պեն) պրանիմ
    բըլըբոցի
    փըլիփյալի
    աչըղ
    ճուլուլանքեր
    թափանթրեք
    ալի-վալի չոնէ
    քաթ անել
    քեզ սէրուն պահե
    մըսըմորթե փռնել
    ճռճոռ
    միսրի,միսրու
    կընդըմընդ
    կընդըկաթյուկ
    թյադարիքյ անել
    թայա տալ
    կծյուզնը
    խրարու
    քըռըփուչ
    քսկարենք
    քշկաղենք
    ճղմաղենք
    տըզըթևել
    փսպարել,փասպարք անել
    քյութ
    թյուլ թյունի
    ռյանգյ
    ռյանգը-ռուշտը
    սարսաղ
    ամյագյ
    ամյագյը տափավը տալ
    ուլյանալ
    ըլբաստրակ

    ReplyDelete
  19. Բարև Ձեզ:Ինձ Ձեր օգնությունն է պետք:Կարող եք ինձ ուղարկել ամանորյա շնորհավորանք Ղարաբաղի բարբառով:Շատ շնորհակալ կլինեմ

    ReplyDelete
  20. Xndrum em indz oqneq imanam Sevaki mekel Gayai yergi mej Ayayi yerkir Artsakh Ayan mekel Apan konkret incha nshanakum mard ka asuma Ara gexeciki hamar en yergum aysinqn nshanakuma Arayi caxaran xndrum em patasxaneq Harganqnerov

    ReplyDelete
  21. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  22. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  23. Եթե հնարավոր է Բիլիբիստրի,Ախու կնանչի, Ալակիզ,Սմնդուկ բառերը կամ գրական,կամ լատիներեն գրեք,նախապես շնորհակալ եմ..

    ReplyDelete
  24. Ինչպես են ասում ղարաբաղերեն շնորհակալություն կամ երախտապարտ եմ

    ReplyDelete